Κορυφή και φρούριο Μόνεκ (Monyak, Monek)

Το μεσαιωνικό φρούριο και η κορυφή Monyak (Monek, Manyak) βρίσκονται περίπου 11 χλμ. από την πόλη Κάρτζαλι, δίπλα στο χωριό Shiroko Pole, πάνω από το φράγμα Studen Kladenets.

Η αναρρίχηση στο όρος Monyak (586 μ.) αξίζει τον κόπο για την απίστευτη θέα που θα απολαύσετε. Οι απότομοι βράχοι, στους οποίους κατοικούνται και γύπες, το φράγμα Studen Kladenets, η πόλη Kardjali και η μαγευτική Ανατολική Ροδόπη είναι μέρος αυτού που θα ενθουσιάσει τα βλέμματά σας από την κορυφή.

Απο το Μόνεκ φαίνεται επίση φρούριο του Βίσεγκραντ.

Το μονοπάτι προς την κορυφή είναι καλά σηματοδοτημένο. Το καλοκαίρι φέρτε άφθονο νερό καθώς υπάρχουν σημεία που δεν υπάρχει σκιά.

Η ιστορία του φρουρίου, που υπερασπίστηκε την κορυφή για αιώνες, είναι τόσο συναρπαστική και μαγευτική όσο και η θέα από την ψηλή και βραχώδη κορυφή. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες μεσαιωνικές πηγές, η μεγαλύτερη πόλη της Αχρίδος κατά τον 12ο-14ο αιώνα ήταν το φρούριο του Μνάκου - που βρισκόταν στην κοιλάδα του μέσου Άρδα, ανατολικά της πόλης της Αχρίδος. Βρίσκεται στην κοιλάδα του Μαρδάνου, στα βόρεια του ποταμού Μαρδάνου, στην κοιλάδα του ποταμού Κάρτζαλι. Τα ερείπια του μεγάλου φρουρίου πάνω από το χωριό της. Shiroko Pole βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση και άμεση οπτική ορατότητα με το επισκοπικό κέντρο στο Kv. «Veselchani», στην πόλη. Λίγο πιο πλάγια από αυτά, στο σημερινό s. Visegrad, σε απόσταση 2 χλμ. από το μεγάλο φρούριο, υπάρχει ένα άλλο φρούριο του οποίου τα τείχη διατηρούνται ακόμη και σήμερα καλά (γνωστό στους κατοίκους ως φρούριο Visegrad). Μαζί με το Περπερικόν, ο Μνάικος είναι το καλύτερα μαρτυρημένο φρούριο στην Ανατολική Ροδόπη. Αναφέρεται στην Ιστορία του Γεωργίου Ακροπολίτη, η οποία περιγράφει τον βουλγαροβυζαντινό πόλεμο του 1254-1255, μια από τις πηγές που περιγράφουν καλύτερα την κατάσταση στην Κεντρική και Ανατολική Ροδόπη τον 13ο αιώνα. Σε αντίθεση με τον Περπερικόν, ωστόσο, ο Μνάικος αναφέρεται σε μια μη ελληνική πηγή που αναφέρεται στην πρώτη δεκαετία του 13ου αιώνα, πρόκειται για τα γεγονότα γύρω από τους βουλγαρολατινικούς πολέμους του 1205-1207, που περιγράφονται από τον Γάλλο χρονογράφο Joffroi de Villarduin. Αφηγείται με μεγάλη λεπτομέρεια ότι ήταν υπό τον Μνάικο, στην εύφορη και γραφική κοιλάδα του Αρτ (Άρδα) οι Λατίνοι στρατοπέδευσαν, όπου έμαθαν με βεβαιότητα για το θάνατο του πρώτου Λατίνου αυτοκράτορα, του Μποντγουέν, στο Τάρνοβο. Όπως και εδώ, κάτω από το ίδιο το φρούριο, το βαρονικό συμβούλιο της Λατινικής Αυτοκρατορίας συνεδριάζει και εκλέγει τον Ανρί ως νέο αυτοκράτορα. Κατά πάσα πιθανότητα, ο Μνημάκος αναφέρεται και σε μια άλλη παλαιότερη, δυτικοευρωπαϊκή πηγή που περιγράφει την ιστορία της Τρίτης Σταυροφορίας (1189-1192). Τότε οι σταυροφόροι, που αλώνιζαν στη Θράκη, πραγματοποίησαν λεηλατικές επιδρομές στην περιοχή Φιλιππούπολης-Αδριανούπολης-Διδυμοτείχου. Εάν οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στην πηγή αναφέρονται πράγματι στον Μνάικο, αυτή θα ήταν η παλαιότερη αναφορά του
μεσαιωνικού φρουρίου στην Ανατολική Ροδόπη.

Δεδομένου ότι η Μνεάκος ήταν διοικητικό κέντρο της Αχρίδος κατά τον XIII-XIV αιώνα, σε αυτήν, σύμφωνα με
τις ιστορικές πηγές, είχαν την έδρα τους αρκετοί γνωστοί διοικητές. Κατά την περίοδο 1993-1996 πραγματοποιήθηκαν αρχαιολογικές ανασκαφές και πλήρης γεωφυσική χαρτογράφηση του φρουρίου. Αυτές αποτέλεσαν συνέχεια των μερικών ερευνών που διεξήγαγε ο Ιβάν Μπαλκάνσκι το 1972-1973. Στους πρόποδες του υψηλού λόφου βρέθηκαν κατάλοιπα μνημείων από διάφορες εποχές, συμπεριλαμβανομένων λαξευμένων τάφων και θρακικών λαξευμένων κοιλοτήτων.

Το φρούριο αποτελείται από δύο ξεχωριστές οχυρωματικές μονάδες: μια εξωτερική πόλη και μια ακρόπολη στο υψηλότερο σημείο. Το μεσαιωνικό φρούριο βρίσκεται σε μια εξαιρετικά απότομη βραχώδη κορυφή, τρεις από τις πλευρές της οποίας είναι κατακόρυφες και υψώνονται εκατοντάδες μέτρα πάνω από τον περιβάλλοντα ποταμό. Arda. Το φρούριο είναι επίσης ένα από τα υψηλότερα στα βουλγαρικά εδάφη, με την κορυφή του να βρίσκεται στα 586,7 μέτρα από το επίπεδο της θάλασσας. Είναι επίσης ένα από τα μεγαλύτερα φρούρια της χώρας - η οχυρωμένη έκταση ξεπερνά τα 20 000 τετραγωνικά μέτρα. Ο μακρύς άξονας του Μνεάκου είναι σχεδόν 0,5 χλμ. Το τείχος του φρουρίου περικλείει περίπου τη μισή πόλη στις πιο προσβάσιμες δυτικές, νοτιοδυτικές και βόρειες κατευθύνσεις. Στα βορειοανατολικά και νοτιοανατολικά, φτάνει σε έναν απότομο γκρεμό, η οχύρωση του οποίου ήταν περιττή. Η τοιχοποιία του τείχους είναι χαρακτηριστική της μεσαιωνικής περιόδου, χτισμένη από μπάζα που έχουν συγκολληθεί μεταξύ τους με ισχυρό λευκό κονίαμα. Τα θεμέλια του τείχους βρίσκονται απευθείας πάνω στον βράχο, ο οποίος έχει σμιλευτεί κατά τόπους για καλύτερη πρόσφυση. Στις ευάλωτες δυτικές και βόρειες πλευρές ο τοίχος ήταν πιο συμπαγής και προφανώς ψηλότερος- στους δυσπρόσιτους βράχους στα νοτιοδυτικά ήταν λεπτότερος και πολύ χαμηλότερος. Το φρούριο έμοιαζε κάποτε πολύ γραφικό και εντυπωσιακό, με τα τείχη του χτισμένα σε απίστευτο ύψος. Στην ολοκληρωμένη της μορφή, η πόλη του Μνάκου είχε τρεις πύργους που βρίσκονταν γύρω από την περιοχή της εισόδου και νοτιοανατολικά της. Χωρίς να υπολογίζονται οι πολυάριθμοι πύργοι του εσωτερικού κάστρου, το οποίο αποτελεί το ανατολικότερο τμήμα του φρουρίου και υπερασπίζεται την ανατολική κατεύθυνση. Η πύλη του κάστρου βρίσκεται στη χαμηλή δυτική γωνία της οχύρωσης, η οποία βρίσκεται στην πιο προσβάσιμη περιοχή και από την οποία κατεβαίνει ένας δρόμος λαξευμένος στους βράχους. Η κύρια οχύρωση που φυλάει την είσοδο είναι ένας ογκώδης κοίλος πύργος με ακανόνιστη τραπεζοειδή κάτοψη. Κατά την ανασκαφή κατέστη σαφές ότι είχε επιχριστεί, εξωτερικά, με λευκό κονίαμα, που δεν κάλυπτε πλήρως την επιφάνεια, αλλά αποκάλυπτε τα μη επιχρισμένα στρογγυλεμένα μέρη των μεγάλων λίθων. Αυτό παρήγαγε ένα γραφικό διακοσμητικό αποτέλεσμα που έμοιαζε με μωσαϊκό. Το εσωτερικό του πύργου χωριζόταν σε ορόφους, στους οποίους έφθανε κανείς με ξύλινες σκάλες. Σήμερα, τα ερείπια της κατασκευής υψώνονται σε ύψος 5,2 μ. Το πλάτος της εισόδου, του φρουρίου, μπορεί να εκτιμηθεί μόνο σε περίπου 3-3,20 μ., και ήταν πιθανότατα δίφυλλη με ογκώδη ξύλινο τοίχο, επενδυμένο εξωτερικά με μεγάλα σιδερένια καρφιά διαμαντένιου σχήματος και αιχμηρά καρφιά, ενώ εσωτερικά η πύλη ήταν φραγμένη με τεράστιο σύρτη, κατασκευασμένο από ξύλινη δοκό κολάρου. Η προσέγγιση στον πύργο και στο μονοπάτι μάχης της αυλής γινόταν από μια ογκώδη σκάλα, η οποία ήταν κολλημένη στην εσωτερική πλευρά του τείχους του φρουρίου. Σε λίγο μεταγενέστερο σημείο της ιστορίας του Μνακού, ένας δεύτερος, συμπαγής γωνιακός πύργος με κάτοψη ακανόνιστου τραπεζοειδούς χτίστηκε στα βορειοδυτικά της πύλης, κατά μήκος του οχυρωματικού τείχους. Με αυτόν τον τρόπο, διαμορφώθηκε μια κλασική άμυνα της πύλης με δύο πλευρικούς πύργους. Ένας τρίτος πύργος χτίστηκε στο νότιο τμήμα του οχυρωματικού τείχους, αν και το τμήμα αυτό φαινόταν σχεδόν απόρθητο λόγω των απότομων χαράδρων και του γκρεμού που κατέβαινε στον ποταμό. Arda, με προσεκτική επιθεώρηση μπορεί να φανεί μια μικρή προσέγγιση, η οποία, αν και δύσκολη, μπορεί να σκαρφαλώσει μέχρι το φρούριο. Ο πύργος είναι μικρός, συμπαγής και τετράπλευρος σε κάτοψη, και πιθανώς χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο λόγω της εξαιρετικής θέασης της κοιλάδας.

50 μέτρα βόρεια της εισόδου του φρουρίου και έξω από αυτό, οι κάτοικοι έχτισαν μια μεγάλη δεξαμενή νερού που αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Η δεξαμενή χρησιμοποιούσε ένα φυσικό ρήγμα στο βράχο, το οποίο όμως σμιλεύτηκε περαιτέρω για να αποκτήσει τετράγωνη κάτοψη. Η δεξαμενή ήταν επενδεδυμένη με θραυστούς λίθους τσιμεντοποιημένους άφθονα με λευκό κονίαμα. Η δεξαμενή γέμιζε με νερό από μια λίμνη εκατό μέτρα κάτω από το τείχος του φρουρίου και υπήρχε ένας αγωγός από πήλινους σωλήνες για το σκοπό αυτό, όπως αποδεικνύεται από τα θραύσματα που βρέθηκαν στο χώρο. Η δεξαμενή τροφοδοτούνταν επίσης από τις βροχές. Στο εσωτερικό του φρουρίου έχει ανακαλυφθεί μια άλλη λεκάνη νερού, στο υπόγειο ενός μεγάλου πολυώροφου κτιρίου που βρίσκεται περίπου 70 μ. νοτιοδυτικά της εσωτερικής οχύρωσης, η οποία καταγράφηκε ήδη από τον Iv. Balkanski και μελετήθηκε στη συνέχεια. Το κτίριο είχε μια θαυμάσια έκθεση προς το νότο, ενώ ήταν καλά προστατευμένο στα βράχια από τους βόρειους ανέμους, και καθώς βρισκόταν κοντά στην ακρόπολη, με βάση τα όσα αποκάλυψαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές, πιθανότατα κατοικήθηκε από ένα άτομο υψηλού βαθμού, ίσως τον διοικητή της φρουράς. Σε ορισμένα σημεία ο λαξευμένος βράχος χρησίμευε ως τοίχος του υποστέγου, με μια κοίτη κομμένη στο ύψος για τους ανύπαρκτους πλέον τοίχους των ανώτερων ορόφων, ενώ σε άλλα σημεία έγινε επένδυση από μπάζα που τσιμεντώθηκαν με λευκό κονίαμα. Το δάπεδο είναι κατασκευασμένο από φυσικό βράχο, ο οποίος έχει σμιλευτεί άριστα και έχει καλυφθεί με παχύ στρώμα υδρόφοβου κονιάματος με θρυμματισμένο τούβλο και κομμάτια σπασμένης κεραμικής. Σε αυτό το μπουντρούμι αποθηκευόταν πόσιμο νερό, το οποίο συλλέγονταν μέσω μιας καλά διαμορφωμένης επιφάνειας υδροσυλλογής. Μέσω έξυπνα κατασκευασμένων καναλιών, το νερό της βροχής διοχετευόταν στη στέρνα.

Ένα δεύτερο μεγάλο κτίριο στην πόλη ανακαλύφθηκε επίσης, που βρίσκεται περίπου 50 μ. ανατολικά της κύριας πύλης. Όπως και το πρώτο, έτσι και αυτό το κτίριο χρησιμοποιούσε ένα φυσικό βραχώδες ρήγμα, όπου σχηματιζόταν ένα υπόγειο. Το κτίριο αυτό πιθανότατα είχε αρκετούς ορόφους. Για να σχηματιστεί το υπόγειο, τα τοιχώματα του βραχώδους ρήγματος λαξεύτηκαν και ισοπεδώθηκαν και στη συνέχεια επενδύθηκαν με τοίχους, καθώς το δάπεδο, αφού κόπηκε και ισοπεδώθηκε ο βράχος, καλύφθηκε με επίπεδα τούβλα, χυμένα με κονίαμα. Δεδομένων των κεραμικών αγγείων που βρέθηκαν στο υπόγειο (αμφορείς, κανάτες, αγγεία, κύπελλα), πιθανότατα ήταν μια τεράστια αποθήκη τροφίμων. Η νότια βεράντα στην κορυφή εντυπωσιάζει με την βολική της θέση για διαβίωση, κάτι που έχει αποδειχθεί και κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, βρέθηκαν εκεί πολλά οικιακά αντικείμενα (σπόνδυλοι ατράκτου, σουβλιά, μαχαίρια, βελόνες, κουδούνια, πυριτόλιθοι, μολύβδινα βάρη, ένας κουβάς νερού, κεραμικά αγγεία), πολλά οστά ζώων, αιχμές δοράτων και βελών, χάλκινα νομίσματα, διακοσμήσεις ενδυμάτων (χάλκινα και σιδερένια επιθέματα), θραύσματα χάλκινου δαχτυλιδιού, χάλκινου βραχιολιού, σιδερένιες πόρπες (για στρατιωτικές ζώνες), καθώς και εκατοντάδες σιδερένια καρφιά που χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή ξύλινων κτιρίων και στερεώναν σε αυτά τις ογκώδεις δοκούς και τις σανίδες. Ολόκληρες οικογένειες ζούσαν εκεί με τα οικιακά τους είδη και τα γεωργικά τους εργαλεία, και οι άνδρες ήταν πιθανώς πολεμιστές. Το εσωτερικό «κάστρο» του Μνεακού βρίσκεται στο υψηλότερο ανατολικό τμήμα του οχυρωμένου λόφου. Αποτελεί έναν πολύ σημαντικό κρίκο στη συνολική οχύρωση της πόλης, επειδή εμποδίζει τις σχετικά ευάλωτες ανατολικές και νοτιοανατολικές κατευθύνσεις. Η εσωτερική οχύρωση καλύπτει έκταση 2000 τ.μ. Ακολουθώντας τη διαμόρφωση του εδάφους, το φρούριο έχει αποκτήσει οβάλ περιγράμματα. Τα αμυντικά τείχη της ακρόπολης είναι λεπτότερα από αυτά της ίδιας της πόλης, αλλά η μέθοδος κατασκευής δεν διαφέρει ιδιαίτερα - πέτρες λατομείου, συνδεδεμένες με λευκό κονίαμα. Υπάρχουν πέντε πύργοι χτισμένοι κατά μήκος των τειχών του φρουρίου της ακρόπολης, είναι συμπαγείς και χτισμένοι παρόμοια με το τείχος του φρουρίου από πέτρες λατομείου σε κονίαμα. Ο βόρειος πύργος είναι ο μόνος ημικυκλικός, οι άλλοι, ο βορειοδυτικός, ο δυτικός και ο νοτιοανατολικός, έχουν ακανόνιστο τετράγωνο σχέδιο, καθώς ο νότιος πύργος είναι εντελώς παραμορφωμένος και σήμερα το σχέδιό του μπορεί να αποκατασταθεί μόνο με υποθέσεις. Δεν αποκλείεται να υπήρχε ένας άλλος πύργος στο ολοσχερώς κατεστραμμένο νοτιοδυτικό τμήμα του τείχους του φρουρίου. Η πύλη (η οποία έχει μια μάλλον πολύπλοκη δομή) του εσωτερικού κάστρου, η οποία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του τείχους του φρουρίου και οδηγεί στην πόλη, είναι καλά διατηρημένη. Πλαισιώνεται από τους ημικυκλικούς και κοντινούς τετράγωνους πύργους. Η πύλη ήταν πιθανώς δίπτερη, στην εξωτερική πλευρά της οποίας, όπως και η κύρια πύλη της πόλης, καρφώθηκαν καρφιά με φαρδιές κεφαλές για ενίσχυση και διακοσμητική διακόσμηση, και πιθανότατα υπήρχε μια αψίδα από πάνω της, φτιαγμένη από ασβεστολιθικούς ογκόλιθους και τούβλα, συμπεράσματα που βασίζονται στα υλικά που ανακαλύφθηκαν κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές. Όπως και τα άλλα δύο μελετημένα κτίρια στην πόλη, έτσι και ένα ανακαλύφθηκε εδώ, και για αυτό χρησιμοποιήθηκε επίσης ένα φυσικό βραχώδες ρήγμα, το οποίο υποβλήθηκε σε περαιτέρω επεξεργασία, τοποθετώντας ένα ορθογώνιο κτίριο χτισμένο από σπασμένες πέτρες συνδεδεμένες με λευκό κονίαμα. Σε αυτό βρέθηκαν θραύσματα υδρόφοβου σοβά, γεγονός που δίνει αφορμή να υποθέσουμε ότι ο κάτω όροφος χρησιμοποιήθηκε ως δεξαμενή νερού ή αποθήκη. Σίγουρα, εκτός από το μελετημένο τετράγωνο κτίριο, υπάρχουν και άλλα κτίρια εκεί. Από αυτή την άποψη, οι πληροφορίες του Iv. Balkanski, ότι κατά τη διάρκεια ανασκαφών πριν από 30 χρόνια, αποκαλύφθηκαν αρκετές χριστιανικές ταφές με επιστήθιους σταυρούς κατασκευασμένους από κάποιο ορυκτό. Αυτό υποδηλώνει την ύπαρξη εκκλησίας στην ακρόπολη. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε εδώ ότι αρκετές άλλες παρόμοιες ακροπόλεις εξερευνήθηκαν στην Ανατολική Ροδόπη εκείνη την εποχή, όπως αυτή του Μνεακού, κοντά στην Ούστρα, το Βίσεγκραντ και το Μπάσεβο. Ο Μνεακός είναι ένα τυπικό στρατιωτικό φρούριο, που κατοικούνταν σε καιρό ειρήνης από μια μικρή φρουρά και τεχνίτες που ασχολούνταν με τη συντήρησή του. Ο πληθυσμός ζούσε σε ανοχύρωτες συνοικίες και οικισμούς στους πρόποδες της κορυφής και δίπλα στο ποτάμι. (Λογοτεχνία: N. Ovcharov, D. Kodzhamanova, Το Περπερικόν και τα γύρω φρούρια κατά τον Μεσαίωνα, Κατασκευή φρουρίων στην Ανατολική Ροδόπη, 2003)

Αλλά στην πραγματικότητα κάθε ιστορία που λέγεται και όλα τα ιστορικά γεγονότα χάνουν το νόημά τους σε κάποιο σημείο. Όπως δεν έχει σημασία ποιον δρόμο θα πάρεις για να φτάσεις στην κορυφή, είτε στην αρχή του s. Broad field θα πιάσετε τον παλιό δρόμο στα δεξιά, ή τη στροφή, στα δεξιά, στον κεντρικό δρόμο που έρχεται από την πόλη της. Καρτζάλη (όπου υπάρχουν καφέ πινακίδες που παραπέμπουν σε ιστορικά και άλλα αξιοθέατα). Η θέα που κόβει την ανάσα και η μεθυστική αίσθηση ότι πριν από αιώνες και άλλοι σαν κι εμάς στέκονταν στο ίδιο σημείο, στην κορυφή του βράχου, ατενίζοντας τα απέραντα βουνά της Ροδόπης, θαυμάζοντας την ίδια πολύχρωμη και γραφική εικόνα, ίσως και με την τελευταία τους πνοή, νομίζω ότι βυθίζει τον καθένα στη μαγευτική ατμόσφαιρα και τον ενεργοποιεί, γεγονός που θα τον αφήσει άφωνο και θα τον κάνει να λαχταρά να επιστρέψει ξανά και ξανά σε αυτό το παραμύθι και σε αυτό το μικρό κομμάτι της όμορφης χώρας μας.

Για να ανοίξετε ένα αρχείο GPX με κηνητό, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει εκ των προτέρων μία από τις εφαρμογές GPX Viewer, Osmand ή Oruxmaps.

Κατηγορίες

• Πολιτιστικά αξιοθέατα
• Φρούρια

Χαρακτηριστικά

• Instagrammable
• Με θέα

Δήμος

• Κάρτζαλι

Τοποθεσία

Reviews (1)